Buruciye Medresesi Sivas'ın ve Anadolu'nun en ünlü yapıları arasındadır. 1271\72 yılında Muzaffer Burucerdi tarafından yaptırılmıştır. Mimarı belli olmayan yapı, Anadolu'da simetrisi en düzgün plana sahip binadır. "Anadolu'da gelişen eyvanlı medreselerin bir sentezi ve ulaştığı son nokta" olarak yorumlanmaktadır.
Açık medrese planlı yapı, kesme taştan örülmüştür. Dört eyvanlı ve iki katlıdır. Günümüze medreseyle ilgili ulaşmış bir vakfiye bulunmamasına karşın, avluda bulunan yazılar buradaki yapı topluluğu hakkında bilgi vermektedir. Bu yazılara göre medresenin bir mescidi, bir kütüphanesi ve bugün tanımlanamayan başka yapıları da vardır. Keykavus Şifahanesi'nin kayıtlarından burada bir Medrese-i Selçukiye'nin olduğu belirtilmektedir.
Mimari bütünlüğünü önemli ölçüde koruyan Buruciye Medresesi, dışa taşkın taç kapısının yanlarındaki mukarnaslı iki penceresi ve köşelerdeki yivli kuleleriyle, uyumlu öğelerden oluşan çok düzenli bir görünüm taşımaktadır.
Aynı dönemde yapılmış birçok yapının tersine, taç kapıda olduğu gibi iç mekanda da simetri ve bütünlüklü bir yapı kaygısı güdülmüştür. Taç kapıda yer alan geometrik ve bitkisel süslemeler, dışa fazla taşkın değildir. Yüzeyden yer yer belirginleşen motifler derinliği sağlarken, görünüşü de ağırlaşmaktan kurtarmıştır.
Medrese'nin taç kapısı üzerinde fen bilimini öğrenmeyi cesaretlendirici, Arapça yazıyla bir yorum vardır: "İlim talep etmek her Müslüman'a farzdır." Bu yazı dört bölüm halinde kabartma olarak yazılm ıştır. Ana eyvanın cephesinde sağ alt köşeden başlayarak tüm cepheyi dolanan ve sol alt tarafta son bulan Ayet'el Kürsi kabartma olarak sülüs hatla yazılmıştır.
Medreseye basık kemerli bir kapıdan girilmektedir. Giriş eyvanındaki kubbe örtü örnek oluşturmuş ve sonraki yıllarda eyvanların kubbeyle örtülmesi yaygınlaşmıştır. Kubbenin yer aldığı kare alanın dışında kalan bölümü, geniş bir kemerle avluya açılmaktadır. Bu konum avludan bakıldığında beşik tonoz izlenimi yaratmaktadır.
Avlu dikdörtgen biçimli ve revaklıdır. Revaklarda sütunların üstüne rastlayan bölümlere yuvarlak rozetler yerleştirilmiştir. Bu rozetlerin içlerinde yapının vakıflarıyla ilgili yazılar bulunmaktadır.
Avluda görülen diğer bir özellik, her kemerin orta kısmının arkasına medresenin bir hücresinin denk gelmesidir. Yan eyvanların iki tarafında da beşik tonozlu ikişer hücre yer almaktadır.
Buruciye Medresesi, avlulu medreseler arasında bütün elemanların birbirleriyle olan oranları ve uyumu bakımından başarılı yapılar arasında gösterilir. Ana eyvan bile daha büyük ve süsleme bakımından daha zengin olmasına karşın, süsleme kademe kademe azaltılarak yan eyvanlarla ölçülü bir bütünlük sağlanmıştır. İkinci kata pencereler açılarak karşı bölümle yükseklik ve görünüş birliğine ulaşılmıştır. Taş süslemedeki bu birlik, türbedeki çinilerde de görülmektedir. Yan yana yer alan motifler kıvrak bir yazı şeridiyle bağlanarak ağır bir görünümden kurtarılmıştır. Mimari birimlerin dengesiyle süslemesinin koşut gelişmesi, hiçbir şeyin rastlantıya bırakılmadığını göstermektedir.
Yapı, 2005 yılında "El Sanatları ve Kültür Merkezi" olarak düzenlenmiştir.birtarihsehri.blogspot.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder